|
Baza obserwacji Małopolskiego Towarzystwa Ornitologicznego
Od roku 2014 przechodzimy całkowicie na gromadzenie wyników wszelkich obserwacji ptaków w internetowej Bazie obserwacji http://www.iop.krakow.pl/dbPtak/baza-obserwacji Przewidujemy kilkuletni okres przejściowy w którym osoby nie posiadające dostępu do Internetu, będą mogły nadal zapisywać swoje obserwacje na dotychczasowych drukach MTO. Chcielibyśmy jednak by wszystkie osoby, które maja dostęp do internetu już teraz całkowicie zrezygnowały z wypełniania papierowych druków.
Dzięki porozumieniu z Instytutem Ochrony Przyrody PAN Baza ulokowana jest na serwerze Instytutu.
Naszym celem jest zbieranie wszelkiego typu obserwacji ornitologicznych z terenu Polski południowo-wschodniej. Do Bazy można wprowadzać obserwacje z terenu trzech dużych jednostek fizjograficznych pokazanych na załączonej mapie, tj. Wyżyny Małopolskiej, Podkarpacia i Karpat. Baza gromadzi obserwacje w porozumieniu z innymi organizacjami działającymi na tym terenie, co oznacza możliwość wymiany informacji miedzy nimi. Zachęcamy, aby wprowadzać do Bazy, zarówno obserwacje aktualne, jak i swoje starsze obserwacje, które także będą mogły być wykorzystane podczas opracowywania danych. Mogą to być także obserwacje sprzed wielu lat.
Definicja obserwacji - obserwacją jest każde stwierdzenie jakiegoś gatunku ptaka z podaniem daty, godzin i miejsca obserwacji (wskazaniem na mapie), liczby osobników, płci, wieku, szaty, zachowania (jeśli były zanotowane).
Wprowadzane obserwacje możemy podzielić na trzy kategorie:
Obserwacje pojedyncze — są to wszelkiego rodzaju obserwacje rejestrujące pojedyncze stwierdzenia ptaków. W dotychczasowym systemie były to obserwacje zapisywane na kartach obserwacji. Obecnie ze względu na zastosowanie nowoczesnych narzędzi rejestracji miejsca obserwacji na mapach w Internecie, praktycznie wszystkie obserwacje możemy wpisywać do Bazy. Dotychczas dla pospolitszych gatunków mieliśmy wyznaczone terminy przed którymi lub po których rejestrujemy wszystkie obserwacje oraz wielkość stad, które notowaliśmy na kartach. Obecnie nie ma juz takich ograniczeń i wszystkie obserwacje możemy wpisywać do Bazy obserwacji.
Dane atlasowe — tutaj wpisujemy wyniki obserwacji notowanych metoda atlasową, tzn. wszelkie obserwacje gdzie zapis dla danego pola atlasowego lub jego części (np. jednego siedliska) sprowadza się do podania listy stwierdzonych gatunków oraz przypisania im kategorii obserwacji z załączonego słownika. W przypadku poszczególnych obserwacji, możemy podać szczegóły stwierdzenia, takie jak liczba osobników, ich wiek, czy płeć, ale nie jest to wymagane.
Dane ilościowe — tutaj wpisujemy obserwacje będące wynikiem zapisania wszystkich zarejestrowanych ptaków podczas jednej kontroli terenowej danego obszaru, np. na terenie stawów rybnych lub wzdłuż trasy przejścia (transektu). Zapisy te charakteryzują się tym, że odnotowujemy liczebność i zachowania spostrzeżonych ptaków, a także płeć, wiek, jeśli tylko udało się nam je ustalić. W przypadku tras przejścia (transektów) jest też możliwość zapisu po które stronie transektu stwierdzono ptaki (P-prawej, L-lewej) oraz w jakim pasie odległości od trasy przejścia znajdowały się ptaki, standardowo - do 25 m, do 100 m, powyżej 100 m. Moduł do zapisu obserwacji w pasach transektu jest w tej chwili przygotowywany.
Szczegółowo w osobnych instrukcjach opisano sposoby zapisu obserwacji w notatniku dla tych trzech form zapisu danych (Instrukcja ogólna, Instrukcja atlasowa, Instrukcja transektów).
Baza obserwacji skonstruowana jest tak, że zapisując obserwacje atlasowe czy ilościowe, możemy w każdej chwili przejść do wpisywania szczegółowszych informacji o danym gatunku, czyli przejść do szczegółów obserwacji, standardowo zapisywanych w module "Obserwacje pojedyncze".
Każdy może wprowadzać swoje obserwacje do Bazy. By móc wprowadzać obserwacje należy wpierw zarejestrować się. Należy przejść do zakładki Rejestracja.
Jeśli odwiedzamy różne środowiska, np. park miejski, las, łąki, pola, to powinniśmy w miarę możliwości gatunki spostrzeżone w każdym z tych środowisk zanotować jako oddzielne obserwacje, trasy.
Swoje obserwacje warto wpisać do Bazy nawet wtedy, jeśli ktoś był w terenie tylko 1-2 razy w ciągu całego sezonu i obserwował zaledwie kilkanaście gatunków.
Baza umożliwia wpisywanie obserwacji z wszystkich miesięcy roku. Zachęcamy do wpisywania wszystkich obserwacji z wszystkich miesięcy. Z czasem pozwoli to na zebranie danych do atlasu całorocznego występowania ptaków.
Zachęcamy do wpisywania do Bazy wszelkich obserwacji ptaków. Na przykład obserwacja kosa czy sikory bogatki na danym osiedlu jest warta zapis, pomimo, ze wpisaliśmy obserwacje tych gatunków do Bazy z sąsiedniego osiedla. Takie obserwacje będą mogły być wykorzystane do wszelkiego rodzaju porównań występowania poszczególnych gatunków w tych samych lokalizacjach w dłuższych okresach czasu.
Do Bazy wpisujemy także obserwacje z lat wcześniejszych, nawet te przysłane już wcześniej na drukach MTO. Obserwacje przysłane wcześniej na kartach będą wykorzystane w momencie wpisania ich do Bazy obserwacji. Wpisanie własnych obserwacji już teraz do Bazy przyspieszy ich wykorzystanie
Na razie możemy zobaczyć na mapach i wykazach obserwacje z 2014 r. W przygotowaniu jest moduł, który będzie pokazywał osobno obserwacje sprzed 2014 r. w taki sam sposób jak obserwacje do 2014 r. Te wcześniejsze obserwacje są nie mniej ważne, gdyż będą wykorzystane w przyszłej Monografii ptaków Polski południowo-wschodniej, która obejmie wszelkie obserwacje od lat 80. ubiegłego wieku.
Jakich obserwacji nie wpisujemy do Bazy obserwacji
Otóż jeśli codziennie w danym miejscu widzimy ten sam gatunek w podobnej lub tej samej liczebności, to nie wpisujemy takich danych do Bazy. Na przykład codziennie obserwujemy stawek na którym przebywa stado zimujących krzyżówek. Ponownie wpiszemy do Bazy obserwacje z tego stawku w dniu w którym nastąpiła zmiana liczebności zimujących ptaków.
Inny przykład - obserwujemy codziennie jakieś gniazdo, np. gniazdo bociana białego, czy budkę zajęta przez szpaki. Do Bazy wpisujemy jedynie obserwacje, które ujawniają zmianę w przebiegu lęgu lub są jakimiś wyjątkowymi obserwacjami. Np. ostatni dzień noszenia materiału na gniazdo, daty składania poszczególnych jaj (czasami widać zawartość gniazda bociana), data rozpoczęcia wysiadywania, daty klucia piskląt, walki o gniazdo, moment kiedy pisklęta zaczynają stać na gnieździe, moment wylotu z gniazda poszczególnych piskląt, data odlotu ptaków, obserwacje drapieżników (np. sroka) zaglądających do budki, różne inne zachowania.
Mapa obszaru badań
http://www.iop.krakow.pl/dbPtak/atlas/deklaracje |
