2024

Małopolskie Towarzystwo Ornitologiczne (MTO) rozpoczęło współpracę w badaniach i ochronie bociana białego w obszarze działania Enea Operator w 2022 roku.

W 2024 roku zaobrączkowaliśmy w obszarze działania Enea Operator  łącznie 1 259 piskląt w 408 gniazdach. Obrączkowanie przeprowadzono na obszarze  51 gmin położonych na obszarze 4 województw. Obrączkowanie możliwe było dzięki Państwa finansowemu wsparciu za które bardzo dziękujemy.

Tegoroczny sezon był dla naszej współpracy w ramach programu wyjątkowo udany. Zaobrączkowaliśmy aż o 376 piskląt więcej niż w roku ubiegłym odwiedzając więcej o ponad 60 gniazd.

W dotychczasowych 3 latach zaobrączkowaliśmy już łącznie 2 884 pisklęta w 1 040 gniazdach. Ten rok był również wyjątkowy pod względem liczby piskląt, które opuściły gniazda. Średnio w 2024 roku na 1 gniazdo, gdzie wykonaliśmy obrączkowanie przypadło aż 3,08 pisklęcia, podczas gdy w roku 2023 średnia ta wyniosła tylko 2,6 młodego (wskaźnik JZm).

Tegoroczny sezon był też bardzo udany dla bocianów. Świadczy o tym nie tylko wysoki wskaźnik produkcji młodych (Jzm) ale też niespotykana dotychczas ilość gniazd z odchowanymi 5 pisklętami. O ile w poprzednich sezonach liczba takich gniazd nie przekraczała 4 w sezonie o tyle w tym roku mieliśmy na obszarze działania Enea Operator aż 20 gniazd z 5 młodymi.

Te dane o dobrym roku dla bocianiego przychówku cieszą ale nie mogą być powodem do nadmiernej radości i dawać przekonanie, że bocianom białym w Polsce dzieje się dobrze. Rok 2024 to również czas bocianiego spisu gniazd przeprowadzonego na terenie całej Polski, który odbywa się co 10 lat. Wstępne wyniki uzyskane dla całego kraju wskazują, że liczba par lęgowych zmniejszyła się w stosunku do roku 2014 o ok. 10 %. Utrzymuje się więc niestety tendencja spadkowa populacji lęgowej, gdyż w 2014 roku wykazana liczebność była niższa aż o 20 % w stosunku do roku 2004. Na obszarze działałania Energa Operator spadek gniazdującej populacji w stosunku do roku 2014 wyniósł około 22 %.

Do 22.10.2024 roku otrzymaliśmy 770 wiadomości powrotnych o 509 osobnikach zaobrączkowanych na obszarze działania ENEA Operator od początku naszej współpracy (mapa poniżej).

Wiadomo, że bociany lecą znacznie dalej niż wynikałoby to z wiadomości powrotnych uzyskanych tylko z obrączkowania. Według danych z przedstawionej mapy można wnioskować, że bociany z zachodniej Polski zimują najdalej w północnej Afryce. Oczywiście jest to nieprawda. Po prostu obrączkowane ptaki nie są odczytywane przez Afrykańczyków albo informacje o odczytanych ptakach żywych lub martwych nie są przekazywane. Przed nami jeszcze dużo pracy edukacyjnej właśnie tam na „Czarnym Lądzie”. To będzie wielkie wyzwanie. U nas na miejscu ważne jest odnawianie (naprawa) bocianich gniazd oraz kontynuowanie obrączkowania piskląt.

Oprócz obrączkowania ważne jest zakładanie nadjników GPS-GSM. Niestety metoda wciąż bardzo droga ale przynosząca ogromną wiedzę o migracjach ptaków. Na dowód tego pokazujemy mapę przemieszczeń jednego z bocianów z założonym nadajnikiem. Bocian został zaobrączkowany w dniu 01.07.2022 w gnieździe przy ul. Długiej 24a w Przeworsku. Osobnik ten standardowo miał założoną obrączkę metalową oraz plastikową w kolorze zielonym, dającą możliwość odczytu z dalszej odległości. W dniu 05.07.2022 został mu założony nadajnik GPS-GSM a bocian otrzymał imię „Prezes”. Dotychczas nie mamy o nim żadnej wiadomości pochodzącej z odczytu obrączek !!!! „Prezes” w okresie 841 dni swojego życia (stan na dzień 23.10.2024) odwiedził już 10 krajów Czarnego Lądu od Mozambiku i Malawi po Egipt z deltą Nilu włącznie, pokonując przy tym ponad 76 000 km. Jest to pomiar wszystkich przemieszczeń – zarówno w czasie lotu jak i poszukiwania pokarmu na ziemi. Jeśli bocian wznosił się w kominie powietrznym na daną wysokość, przelot taki także był odnotowywany. Oznacza to, że przebyty dystans jest zapewne krótszy, gdyby mierzyć go w linii prostej. Obecnie bocian trzyma się pogranicza etiopsko-kenijskiego.

Informacje o naszym programie oraz Państwa wsparciu w projekcie (m.in. logo ENEA Operator) zamieszczane są na stronie internetowej MTO na Facebooku oraz na grupie dyskusyjnej na Facebooku – MTO – obserwacje ptaków, w której uczestniczy 1 700 członków. Informacje o współpracy zamieszczane są także na naszej mailowej grupie dyskusyjnej REGION i na naszej stronie internetowej www.mto-kr.pl. Nasza strona internetowa jest często odwiedzana przez internautów. W latach 2023-2024 odnotowaliśmy ponad 400 000 odsłon.

Sprawozdanie z działań w roku 2024 zostało zamieszczone również na kilku grupach facebookowych o tematyce ornitologicznej, m.in.: „Miłośnicy i obserwatorzy ptaków” – 12 526 członków, „Obrączkowanie i inne metody znakowania ptaków w Polsce”  – 1 173 członków Sprawozdanie z działań w roku 2024 zostało zamieszczone również na kilku grupach facebookowych o tematyce ornitologicznej, m.in.: „Miłośnicy i obserwatorzy ptaków” – 12 526 członków, „Obrączkowanie i inne metody znakowania ptaków w Polsce”  – 1 173 członków.

Sprawozdanie z naszych działań w 2024 roku w ramach współpracy m.in. z ENEA Operator zamieszczono również na anglojęzycznych grupach facebookowych: LeylekEL (Storkland) – 2 971 członków i SOS Tesla – Save White Stork – 3 601 członków. Artykuł o Programie poznania i ochrony bociana białego w Polsce, gdzie wymieniono ENEa Operator jako partnera oraz zamieszczono logo firmy ukazał się w listopadzie 2024 w numerze nr 9 „Pomurnika” – regionalnego pisma ornitologicznego MTO (nakład 300 egz). W dniu 06 kwietnia 2024 r. na IV Wiosennym Zjeździe MTO w Jastrzębiu k/Poraja zaprezentowano referat omawiający nasz bociani Program jednocześnie podkreślając owocną współpracę z firmami enegetycznymi w Polsce w tym z ENEA Operator. W dniu 23 listopada Stanisław Czyż przedstawił referat podsumowujący 5 lat trwania programu i współpracy z firmami energetycznymi, w tym z ENEA Operator na Zjeździe Grupy Badawczej Bociana Białego we Włodawie.